Ethiek verdeelt Europa… van progressief tot oerconservatief

Datum: 20/04/2017Organisatie: VC De Molensteen - Oostkamp vzw i.s.m. HVV/OVM-Oostkamp

Lezing door Prof. dr. Petra De Sutter

Soms gaan we ervan uit dat onze rechten verworven zijn. Vrouwen hebben recht op abortus, LGBTI’s mogen trouwen, koppels die geen kinderen kunnen krijgen kunnen beroep doen op donoren, draagmoederschap en ivf, … Maar eigenlijk is niets minder waar.

We mogen deze verworven vrijheden niet als vanzelfsprekend beschouwen. Want de ethische verschillen in Europa worden steeds groter.

Sinds conservatieve regeringen aan de macht zijn in Polen of Spanje bijvoorbeeld, staan onze rechten serieus onder druk: het recht op abortus wordt ingeperkt, burgerinitiatieven voor perfecte gezinnetjes met een vader een moeder en twee kindjes winnen aan belang, er wordt fors geprotesteerd tegen altruïstisch draagmoederschap, … Kortom: de anti-choice-beweging is bezig aan een forse opmars. In Europa, maar ook in Amerika en elders in de wereld.

Hun geloof is zo sterk en ideologisch bepaald, dat we hen moeilijk kunnen overtuigen dat mensenrechten er zijn om gerespecteerd te worden, los van eender welke levensbeschouwing.

Prof. De Sutter had haar lezing opgedeeld in 3 grote thema’s:  ‘geweld en mensenrechten’, ‘groter wordende ethische verschillen’ en ‘nieuwe ethische grenzen’.

Geweld en Mensenrechten

Indien men denkt dat de maatschappij gewelddadiger wordt dan heeft men het verkeerd: in de Middeleeuwen stierven per jaar 30 mensen op 100.000. In het moderne westen is dat slecht 1 op 100.00. Oorlog, terreur, geopolitieke spanning… maken ons angstig. En – hoewel we het beter doen dan onze voorouders –  is onze angst voor meer geweld en instabiliteit niet helemaal onterecht.

Dat de tolerantie voor geweld nog steeds groot is, werd geïllustreerd met voorbeelden van hoe de wetgeving in verschillende landen misdaden tegen de integriteit van de persoon kwalificeren.

Mensenrechten zijn het fundament van onze samenleving. Helaas komen ze steeds meer onder druk te staan, ook in Europa. Dit werd gestaafd met talrijke voorbeelden uit de praktijk.

De ethische verschillen in West-Europa zijn heel verschillend. Aan de hand van ingekleurde kaarten werd aangetoond hoe het staat met o.a. abortusproblematiek, contraceptie, genderproblematiek,… Drukkingsgroepen – ook binnen de Europese instellingen – lanceren de ene aanval na de andere op de verworven rechten.

In het derde deel kwam o.a. de problematiek van het draagmoederschap, IVF, donatie van gameten, het aanpassen van het menselijk genoom, stamcelonderzoek, enz aan bod. Is alles wat mogelijk is ook ethisch aanvaardbaar?

Als conclusie gaf prof De Sutter volgende mee:

  • Groeit de kloof tussen progressief en conservatief, is seksualiteit daarbij een bepalende factor en hoe dichten we die kloof?
  • Wint religie aan belang en zal de anti-choice de seksuele en reproductieve rechten van volgende generaties bepalen?
  • Door vergroten van ethische verschillen een verschuiving naar rechts?
  • Vooruitgang van de techniek moeten we nieuwe ethische grenzen afbakenen.
  • Er is nood aan een open maatschappelijk debat.

De vele vragen uit het publiek illustreerden de nood aan dergelijk open debat. Met deze boeiende lezing kreeg het talrijk opgekomen publiek (195 aanwezigen) weer heel wat stof tot nadenken.

Prof. dr.Petra De Sutter is gynaecologe van opleiding en heeft een doctoraat in de biomedische wetenschappen. Ze is gecoöpteerd senator voor Groen en buitengewoon hoogleraar Reproductieve Geneeskunde aan het UZ Gent. Ze is lid van tal van raden en commissies die zich met gezondheidszorg, ethiek of wetenschap bezighouden. Pas in 2014 zette ze de stap naar de politiek omdat ze er klaar voor was en niet aan de kant wilde blijven staan. Haar wereldbeeld is er één van solidariteit waarbij de sterkeren zorgen voor de zwakkeren. Momenteel is er, vanuit ethisch perspectief, niet alleen een enorme ongelijkheid tussen mensen in eigen land maar ook tussen de inwoners van de verschillende Europese landen. Als arts en als senator wordt dr. Petra De Sutter dagelijks geconfronteerd met deze grote ethische verschillen. Zijzelf is uiteraard een fervente verdediger van de pro-choice-ethiek.

 

Met de steun van deMens.nu, huisvandemens en de Centraal Vrijzinnige Raad