De moeder van alle verkiezingen

De moeder van alle verkiezingen

Gastspreker: prof. dr. Kris Deschouwer

Donderdag 20 februari 2014 om 20u00

in CC De Valkaart, Albrecht Rodenbachstraat 42, Oostkamp

 

Juni 1999: voor het eerst in onze politieke geschiedenis vallen Europese, nationale en regionale (Vlaamse en Waalse) verkiezingen in België samen. De dioxinecrisis speelt een zware rol in de nationale uitslag, Europa is voor vele burgers nog een ‘ver-van-mijn-bed-show’ en regionaal zijn de gemeenschappen nog volop hun plaats aan het zoeken binnen het Belgische en internationale landschap. Herinnert u zich dit nog: in de Vlaamse regering komt na minister president Van den Brande minister president Dewael, Guy Verhofstadt volgt nationaal Jean-Luc Dehaene op en vanaf 4 januari 1999 worden alle beurskoersen in Euro weergegeven in de aanloop naar de introductie van de biljetten en munten in 2002.

Mei 2014: 15 jaar later, opnieuw vallen de verkiezingen voor onze vertegenwoordigers in Europa, België en Vlaanderen samen. In vijftien jaar is er veel veranderd: grote partijen zijn klein(er) geworden, toen opkomende partijen zijn ondertussen al op hun retour en nieuwe partijen kennen hoogdagen. Europa bepaalt meer en meer ons dagelijks leven, en we ondervinden dat aan den lijve. Vlaanderen krijgt een steeds duidelijker opdracht maar wat betekent Vlaanderen binnen het gigantische Europa? En, last but not least, op economisch vlak zijn de zeven vette jaren al een tijdje voorbij, sukkelen we van crisis naar crisis en lijkt het einde nog niet in zicht, niettegenstaande de Euro als eenheidsmunt al 12 jaar wordt gebruikt.

Hoe staan we ervoor en hoe zijn we hier gekomen? Waar zitten de grote evoluties in het verleden en wat zijn de opties voor de toekomst? Hoe komt het dat we doorheen gans Europa nieuwe partijen zien floreren maar even snel zien wegzakken? Is de burger echt (zo) wispelturig?

En dichter bij huis: past Vlaanderen nog in België en België in Europa, een Europa van  twee snelheden, waarbij de rijkere regio’s de armere achterlaten of de armere de rijkere niet kunnen bijbenen?

Vrijzinnig Centrum De Molensteen was verheugd een avond te mogen organiseren met professor Kris Deschouwer. Met de Moeder van alle verkiezingen in het verschiet, gaf hij zijn visie op het verleden, het heden en de toekomst. Hij bekeek de politiek op Europees vlak en zoomde in op ons Belgisch en lokaal niveau.

 

Prof. Deschouwer ging in op de definitie ‘democratie’ en de relatie tot verkiezingen. Hij duidde het fenomeen dat regerende partijen bij verkiezingen doorgaans ook de verliezende partijen zijn. Verkiezingsbeloften die niet uitgevoerd uitgevoerd worden omdat de beleidsruimte te klein is door o.a. hogere regelgevingen (Europa), keuzes uit het verleden (bv. ruimtelijke ordening die niet kan ongedaan gemaakt worden), internationale monetaire markten (bv. door verlaging van de rating wordt geld lenen duurder), Navo, Oeso, …

Als partij moet je telkens verantwoording afleggen tegenover hogere (internationale) organisaties maar ook tegenover de keizer. Goed bestuur is dus een subjectieve vaststelling.

Aangezien de grote keuzes dus al vastliggen verschuift het debat naar  WIE (welke persoon) goed zou besturen. Partijen doen dus ook meer en meer beroep op personen (witte konijnen) dan op ideeën.

In België gaat het er om welke partij de eerste minister levert, terwijl in Frankrijk gekozen wordt wie president wordt.

En dan is er ook Europa: De Europese Unie heeft geen regering. Wetten komen uit de Commissie. Het Europees parlement is een belangrijke speler bij elke beslissing die Europa neemt. En toch stellen we vast dat waar geen opkomstplicht is minder dan 50 % Europees komt stemmen terwijl het cijfer voor eigen nationale verkiezingen veel hoger ligt.

Voor het eerst zijn de Europese verkiezingen ook belangrijk want lokale politici pakken uit met hun Europese kandidaat voor de commissie en leggen zo meer de nadruk op ‘dit is ons project’.

Verkiezingen zijn ook slechts een momentfoto voor een bepaalde tijd. Bestuurders worden elke dag gevat. Bij elke belangrijke gebeurtenis moeten zij verantwoording afleggen (stakingen, vakbonden, lezersbrieven, boycot van producten, opiniepeilingen, Greenpeace,…). Dat zijn de grote spelers in de democratie, verkiezingen zijn slechts een klein deeltje.

En toch zijn verkiezingen ook belangrijk voor de burger. Iedereen één stem, gordijntje dicht en niemand legt u iets op: iedereen is gelijk.

Als afsluiter gaf prof. Deschouwer mee: “Verkiezingen zijn belangrijk, heel belangrijk zelfs, maar we mogen het belang ook niet overschatten. Ze zijn wen NODIG, zie maar naar de landen waar geen verkiezingen zijn.”

Daarop volgde een spervuur van vragen die door de professor met veel zwier werd beantwoord.

Professor Deschouwer is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel en een gevestigde waarde als politicoloog en politiek analist bij verkiezingen. Hij is verbonden aan de Vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel en auteur van talrijke wetenschappelijke boeken en artikels. Prof. dr. Kris Deschouwer is gewoon hoogleraar en doceert vakken zoals Politicologie: algemene inleiding en Theorieën en Methoden van het Politicologisch Onderzoek, Instituties en Beleid. Hij treedt regelmatig op als expert in de Vlaamse media naar aanleiding van politieke verkiezingen waarbij hij prognoses geeft over de zetelverdeling onder de verschillende partijen. Kris Deschouwer is een van de drijvende krachten van de denktank Paviagroep, die onder meer pleit voor de invoering van een federale kieskring in België.

Org.: VC De Molensteen vzw i.s.m. HVV/OVM-Oostkamp

205 aanwezigen

Met de steun van deMens.nu, huisvandemens en de Centraal Vrijzinnige Raad